Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Мөхәммәтхан Фазлуллин (1883-1964)

Мәгарифебез тарихына профессор Мөхәммәтхан Фазлуллин талантлы педагог, тирән эрудицияле лингвист һәм ысулнамәче буларак кереп калган. Мөхәммәтхан Әшрәфҗан улы Фазлуллин 1883 елның 3 декабрендә хәзерге Яшел Үзән районының Эре авылында туган.…

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Фатыйх Кәрими (1870-1937)

Фатыйх Кәрими 1870 елда Әлмәт янындагы бер авылда гаять сәләтле, дин әһелләре арасында да аерылып торган кеше гаиләсендә туа. Атасы Гыйльман Кәрим бөек Мәрҗанинең яраткан укучыларының берсе була. Аның карашлары…

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Һади Атласи (1876-1938)

1907-1909 еллардагы вакыйгалар Россия халыкларының милли мәдәниятләрен үстерүдә яңа мөмкинлекләр ачты. Болар татар халкының рухи мәдәнияте мисалында да яхшы күренә. Аның өчен бу чор үзенчәлекле бер яңарыш эпохасы булды. XX…

Р. ШӘЙМӘРДАНОВ, Ә. ХУҖИӘХМӘТОВ Хәсәнгата Габәши (1863-1936)

Хәсәнгата Мөхәммәт улы Габәши — күренекле җәмәгать һәм дин эшлеклесе, тарихчы галим, педагог, җәдитчелек хәрәкәтенең мәшһүр вәкиле — Казан өязенең Кече Салабаш авылында (хәзерге Татарстан Республикасы Биектау районы) указлы мулла…

Мөхәммәт ГАЛИ Шәриф Камал турында кайбер истә калганнар

Беренче тапкыр мин Шәриф ага Камалны 1914 нче елда Оренбургта (хәзерге Чкалов шәһәрендә) «Вакыт» газетасы редакциясендә күрдем. Ул вакытта мин «Хөсәения» мәдрәсәсендә укый идем. Шул елны Ш. Камалның «Хикәяләр төркеме»…

Лирон ХӘМИДУЛЛИН Онытылган якын исем: Габделбари Баттал

Соңгы еллардагы сәяси үзгәрешләр мәдәниятебезне яңадан-яңа исемнәргә баетты. Сиксәненче елларда гына әле иҗатларын түгел, исемнәрен телгә алу да тыелган шәхесләрдән, «явыз милләтче», «буржуаз тарихчы» ише кара тамга йөртүчеләрдән бер төркем…

Р. ШӘЙДУЛЛИНА  Бертуган Хөсәеневләрнең татар мәгърифәте өлкәсендәге эшчәнлекләре (XIX йөз ахыры — XX йөз башы)

Татар буржуазиясенең XIX йөз ахыры-ХХ йөз башы иҗтимагый-мәдәни үзгәрешләрдәге төп роле ачык билгеле. Мәгариф өлкәсендәге җәдиди реформаларны, милли матбагачылык, татар газета-журналларын булдыруны, милли әдәбият һәм сәнгать үсешен нәкъ менә татар…

Лирон ХӘМИДУЛЛИН Күләгәдә калган шәхес: Камил Мотыйгый

Камил Мотыйгый минем күз алдыма милли азатлык һәм хөррият көннәре килеренә өметләнеп яшәгән татар милләтенең тәүге матбугат карлыгачы булып баса. XX гасыр башында аның исеме зыялы татарлар арасында бик тиз…

Э.СӘЛАХОВА Хәйрияче Хәкимовлар

Татар җәмгыяте XIX йөз ахыры-ХХ йөз башында әлегә кадәр күрелмәгән зур үсеш кичерә. Бу яңарыш, алгарышны һәрбер өлкәдә күрергә мөмкин. Әлбәттә инде, бу күтәрелешнең матди нигезен тәэмин иткән татар хәйриячеләренең…

Лирон ХӘМИДУЛЛИН «Ачык фикерле зат…». Ярулла Вәли

Без үскәндә авыл картлары: «Дөнья күләсә, бер әйләнә, бер баса»,— дип кабатларга яраталар иде. Чынлап та шулайрак икән ич: кеше тормышта диңгез дулкынында чайкалгандай чайкала — бер өскә күтәрелә, бер…