1 Атаклы «Галиябану» драмасының авторы Мирхәйдәр Фәйзи миллионер Хөсәеневләр утарының управляющие семьясында туа, шунда үсә. Аерата сизгер күңелле, хыялга бай балага утар тормышы, аның табигате, бу табигатьнең тын һәм тыйнак…
Сораган япь-яшь бер шагыйрьТукайдан, төштә күреп:— Язарга шартлар, әйт, абый,Ничегрәк иде элек? Түшәктә яткан җиреннән,Ютәлләп, әйткән Тукай:— Син шартлар дисең. Аны битКем ничек аңлый, дускай! Дөресен әйткән чагында, Мең төрле…
* * * Эчем пошса, Моңсулансам кайчак, Тукайны мин алам кулыма, — Актаргалыйм аны әкрен генә, Тукталгалыйм кайбер юлына… Һәм укып та китәм — ябышып калам, — Бит артыннан битләр…
«Ачылды тау…» — диләр язда, Тау түгел, йөрәктер ул! — Язда шулай бер ачылу, Яңару кирәктер ул… Яшәешнең баш көненнән Бүгенгәчә — ни заман! Күзсезләр дә киләчәген Нурлы итеп уйлаган.…
Тавышын ул язып калдырмаган, Күз нурлары калган — сүзләре. Йөрешләрен күрер экраннар юк, Ә эзләр бар. Тирән эзләре. Тавышын ул язып калдырмаган, Ә яңгырый җанда, яңгырый: Күзләремдә яшен чаткылары, Күңелемдә…
Шагыйрьләр күп, Халык барсының да Телдә йөртәмени шигырен? Бөеклекнең сере нәрсәдә соң, Ни билгели шагыйрь гомерен? Кемнәр белми: Өч дистәсен Тукай Тутырмыйча дөнья куйганын; Күңеленә җыеп халык моңын, Үпкәсенә —…
Һәркем шигырь яза… Һәм ТукайгаМөрәҗәгать итә чор аша. Һәр кешенең үз Тукае! Мин дәҮз Тукаем белән очрашам. Ят итмидер. Килә. Ләйсән булып Тәрәзәмә минем сибелә. Таң йолдызы булып кайчагында Күзен…
Якты көнгә чыгып җитә алмый, Күмелеп калган шахтер шикелле; Сөйгән монологын сөйләп бетми, Тынып калган актер шикелле; Агуланган тынчу караңгыда Янып бетми сүнгән шәм кебек; Сәхрадагы язгы елга кебек, Ташты…
(Остазым Г. Тукайның үлүенә өч ел тулганда) Күкрәк киереп, синең кебек җырлармын мин, Яшьлегемне нурың белән нурлармын мин; Синең кебек ямь сөярмен, нур сөярмен, Чүплектәге чүп-чарларга кунмамын мин! Синең гали…
(Остазым Г. Тукайның үлүенә өч ел тулганда) Күкрәк киереп, синең кебек җырлармын мин, Яшьлегемне нурың белән нурлармын мин; Синең кебек ямь сөярмен, нур сөярмен, Чүплектәге чүп-чарларга кунмамын мин! Синең гали…