Карап калды чыршыларныңШаулап торганы. Бәс белән карга төренгән Кырлай урманы. Чылдыр-чылдыр, чылдыр-чылдыр…Яңгырый дала.Кала басу, кала ындыр,Туган як кала. Кырпак кырау бар дөньяны Агарткан иртә. Бәдри агай Габдулланы Калага илтә. Ак…
1. Йөгереп чыгар кебек Тукай-Кырлай авылы… Урамыннан Тыныч кына ничек үтәсең, — Кәләпүшен тотып, тыкырыктан Йөгереп чыгар кебек көтәсең… Аны сагынып, аны көтеп таллар Еламсырап башын игәнме? Ничек көтмәсеннәр —…
*** Арча ягы саклый, киптермәгән Тукай каләменең карасын. Күңелләрдә очкын, моңы булган Алсын каләм. Манып карасын. Урманнарга керсен, Шүрәлесен Күрмәсә дә нарат артында. Курыкмыйча керсен, уйлап керсен Кырлай егете Былтыр…
1. Язлар җитте, карлар эри башладылар, Толыплылар толыпларын ташладылар; Киемсезләр иркен йөри башладылар, Тунсызларга нурлы көннәр килде имди. 2. Каткан, туңган агачларны хәзер кара: Һәрбересе яшәрешеп яфрак яра; Бу урманнар…
Көтүче кыш көнендә урманда бер агач төбеннән берничә Кыр кәҗәләре тапты. Менә, Көтүченең уенча, байлык! Менә хәзинә!.. Бу кадәр байлык вә бәхеткә ничек чыдарга кирәк? Көтүче, мискин, ихтыярсыз, күзеннән яшь…
Кайсыдыр бер урман буенда көтелгән Сарыклар Бүреләрдән бик җәбер вә золым күргәнлектән, Ияләре Сарыклар арасына бозау кеби Этләрдән ике дистә Эт җибәрде. Моның уенча, бу Этләр Бүреләрне Сарыкларга керүдән тыячаклар…
Казенный булса да, зур урманы, чыршы, нараты бар; Казенный булса да гәрчә, эчим дисә — аракы бар. Җитәр төсле түгелдер, ничек хәмдитсә Алланы: Хисапсыз әйләгән ихсан иманны һәм имананы. Хәмдитсә…
(Федоровтан мокътәбәс) Галибанә яктырып, әкрен генә ал таң ата; Моңланып, хәсрәтләнеп, ялкау гына ак ай бата. Бер-бер артлы юк булып, күкләрдә йолдызлар сүнә; Таң җиле куйды исеп, яфраклар аз-аз селкенә.…
Менә көз барча кырларны вә урманны ялангачлый, Менә ак тун киеп инде күңелсез кыш килә башлый. Игеннәр тулган ындырга, халыкның эшләре беткән, Вә көньякның вакытча безгә килгән кошлары киткән. Урамнарда…
Саргаядыр көз көнендә һәр агач яфраклары; Юк яшеллекләр хәзер, урман вә сәхра сап-сары. Саргая таллар, усаклар, алмагачлар һәм каен; Хәстә төсле, арта сары төс аларда көн саен. Үз төсен үзгәртми…