Эй тюрк-татар дюньясына шавле, нур сачкъан Токъай, Къара халкъкъа ана тильмен акъ ёлун ачкъан Токъай, Дертимиз, арзумызны джырлагъан, айткъан Токъай, Пек вакъытсыз гульдай солып, аслына къайткъан Токъай. Токъай, сенинъ къыйметинъни…
Мең яшәгән картка килгән кебек, Киләчәкләр әле Тукайга. Нияз Акмал. Тукай турында шигырь язмаган татар шагыйре була алмый. Бөекләр турында язганда «кайтты», «кайталар» кебек сүзләр кулланылса, Тукай өчен бу сүзләр…
Үлемсезлеккә таба Мондый тамашаны Казан урамнарының әле күргәне булмагандыр. 1913 елның сүрән, болытлы 4 апрель көне. Иртәнге сәгать ун. Шәһәрнең үзәк Проломный урамына чыга торган тыкрыктагы Клячкин больницасы янына халык…
— Шакирҗан бабай, җаңа җыл мөбарәк булсын! — дип, үземезнең авылның чукрак Шакирҗан картның колагына барып кычкырдым. — Алаймы, алаймы, җүбәләй дисеңме? Мөфти хәзрәткәдер инде ул, — дип, чукрак карт…
(«3өләйлүк» көенә) Ишеттем мин кичә: берәү җырлый Чын безнеңчә матур, милли көй; Башка килә уйлар төрле-төрле, — Әллә нинди зарлы, моңлы көй. Өзлеп-өзлеп кенә әйтеп бирә Татар күңле ниләр сизгәнен;…
Сез, и чалмалылар, безне буңа дик итдеңез игъфал, Вә тәхсыйли дә тәгълими сәрасәр итдеңез иһмаль. Гасырлар кичде мәрзая өфермәклә, төкермәклә; Языб ялган догаларны вә яхуд ачдыңыз сез фал. Безә күстәрдеңез…